Hepatit markerları nedir ve ne için kullanılır?

Hepatit markerları, hepatit hastalıklarına tanı koymak, hastalığın tipini belirlemek, evresini değerlendirmek ve tedavi sürecini izlemek için kullanılan laboratuvar testleridir. Bu markerlar, kan örneklerinde tespit edilen antijenler, antikorlar, viral genetik materyaller veya karaciğer enzimleri gibi biyolojik göstergelerdir. Hepatit, karaciğerin iltihaplanmasına neden olan ve genellikle viral enfeksiyonlardan kaynaklanan bir durumdur; markerlar, bu enfeksiyonların varlığını ve etkilerini anlamada kritik rol oynar.

Hepatit markerları, çeşitli amaçlarla kullanılır ve bunlar şu şekilde özetlenebilir:

• Tanı Koyma: Hepatit A, B, C, D ve E gibi farklı hepatit tiplerini ayırt etmek için kullanılır. Örneğin, Hepatit B yüzey antijeni (HBsAg) pozitifse, aktif Hepatit B enfeksiyonu olduğunu gösterir.
• Enfeksiyon Evresini Belirleme: Akut (yeni başlayan) veya kronik (uzun süreli) hepatiti tespit etmeye yardımcı olur. Örneğin, Hepatit B çekirdek antikoru (anti-HBc IgM), akut enfeksiyonu işaret edebilir.
• Bağışıklık Durumunu Değerlendirme: Aşıya veya geçirilmiş enfeksiyona bağlı bağışıklığı kontrol etmek için kullanılır. Örneğin, Hepatit B yüzey antikoru (anti-HBs) pozitifliği, bağışıklık geliştiğini gösterir.
• Tedavi İzleme: Viral yükü (örneğin, HCV RNA) ölçerek tedavi etkinliğini değerlendirmek ve nüksleri takip etmek için faydalıdır.
• Koruma ve Tarama: Yüksek riskli gruplarda (örneğin, sağlık çalışanları veya kan bağışçıları) hepatit taraması yapmak ve hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla kullanılır.

Genel olarak, hepatit markerları, hepatit hastalıklarının erken teşhisi, uygun tedavi planlaması ve halk sağlığı açısından önemli bir araçtır. Doktorlar, bu testleri hastanın semptomlarına, maruziyet öyküsüne ve diğer faktörlere dayanarak isteyebilir. Unutmayın, bu bilgiler genel eğitim amaçlıdır; tanı ve tedavi için mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.